Vücudun en sık yaralanan bölgelerinden biri de menisküslerdir. Menisküs diz ekleminin ortasındaki kıkırdak parçadır. Bu yapı sert, düz ve lastiksi bir dokudur. Eklem yüzeyini kaplar ve onu yastık gibi destekler. Dizde bir adet iç kısımda (iç menisküs) ve bir adet de dış kısımda (dış menisküs) olmak üzere iki adet menisküs bulunur.
Menisküsler, diz bölgesinde en büyük iki kemiğin kesiştiği noktada ‘C’ şeklinde mevcut olan ince yastıkçıklardır. Dizde yuvarlak uyluk kemiği ile düz kaval kemiğinin uyumlu bir eklem oluşturması, yükün taşınması, birçok yöne dönme hareketinin yapılabilmesi, uyluk kemiği ve kaval kemiği arasındaki güç dengesinin sağlanması kemiklerin kıkırdak yüzlerinin birbirine sürtünmesini azaltmak ve ekleme gelen yükleri dengeli bir şekilde dağıtmak gibi görevleri vardır.
Menisküsler genç yaşlarda esnek ve yumuşak olup diz zorlanmalarına dayanıklıdır. İlerleyen yaş ile beraber menisküs kıkırdağı da diğer eklem elemanları gibi yıpranmaya başlar. Daha sert bir hal alır ve şok emici özelliklerini kaybetmeye başlar. Özellikle gençlerde menisküsler sportif uğraşlar sırasında diz ekleminde anormal bir yüklenme olduğunda yırtılabilirler. Bu tip yırtılmalar dize direk darbe, dizin dönmesi yada düşmeler sonucu oluşabilir. İleri yaşlarda ise çok daha hafif diz travmaları menisküs yırtığı ile sonuçlanabilir.
Menisküs yırtıkları yırtığın oluş biçimine göre temel olarak iki şekilde sınıflandırılır. Akut yırtılma dediğimiz durumlarda dizi zorlayıcı bir travma vardır. Bu dizin şişmesine sebep olur. Diz genelde kitlenir ve dizi hareket ettirmek çok ağrılıdır. Bu tip akut menisküs yaralanmaları genelde gençlerde sportif uğraşlar sırasında olur ve daha seyrek rastlanır.
Kireçlenmeye bağlı olarak oluşan kronik menisküs yaralanmalarında ise kemik deformiteleri meniskus kıkırdaklarında zorlanma yapar ve meniskus kolayca yırtılabilir. Bu tip yaralanmalarda ise şikayetler yavaş yavaş başlar. Dizde sıvı toplanması olabilirse de bu akut yırtıklardaki gibi fazla olmaz. Ağrı daha hafiftir. Genelde orta ve ileri yaşlarda görülür. Dizde kitlenme daha az görülür.
Menisküs yaralanmalarının tedavi sürecinde fizik tedavinin önemli bir rolü vardır. Akut dönem menisküs yaralanmalarında ilk planda; dinlenme, buz uygulama, bandaj uygulamaları yapılır. Sonraki aşamada ağrı azaltmaya ve ödem gidermeye yönelik fizik tedavi ajanları, kas güçlendirici, esnekliği artırıcı egzersiz programları proprioseptif eğitimle fizik tedaviye devam edilir.
Bu şekilde menisküs lezyonları tedavi edilip günlük yaşama hızlı bir geri dönüş sağlanır. Ağrının ısrarla devam ettiği Kişide takılma gibi yakınmaların olduğu durumlar için cerrahi müdahale gereklidir. Cerrahi müdahale sonrasında da günlük yaşama hızlı bir geri dönüş İçin fizik tedavi olmazsa olmazlar arasında gelir. Menisküs yaralanmalarının tedavi sürecinde kurumumuzda konusunda uzman hekimler ve deneyimli fizyoterapistler eşliğinde hastalarımız fizik tedavi sürecini tamamlamaktadır.
Fzt. Asiye Özcan
13.09.2021